Ωχρά Κηλίδα: Μάθετε τα πάντα – Τι είναι, συμπτώματα, τεστ, θεραπεία

Τι είναι η νόσος της ωχρά κηλίδα;

Η ωχρά κηλίδα είναι ένα λεπτό στρώμα νευρικών κυττάρων και ινών και αποτελεί το κεντρικό μέρος του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Στην ωχρά κηλίδα εστιάζεται το φως, όταν παρατηρούμε ένα αντικείμενο και είναι η βασική υπεύθυνη για την καθαρή όραση καθώς και για την κατανόηση των χρωμάτων.

Τι είναι η ωχρά κηλίδα
Πηγή: vmrinstitute.com

Η ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ) είναι μια νόσος εκφυλιστική, η οποία κάνει την εμφάνισή της μαζί με το πέρας των χρόνων και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν απώλεια της όρασης. Στα πρώτα στάδια της εκφύλισης δημιουργούνται εναποθέσεις, οι λεγόμενες Ντρούζεν κάτω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Οι εναποθέσεις αυτές γίνονται αντιληπτές από τον ειδικό οφθαλμίατρο, όταν πραγματοποιεί την εξέταση του βυθού του ματιού. Στην πλειοψηφία των περιστατικών δεν προκαλούν ανησυχητική μείωση της όρασης.

Σε στάδια όμως προχωρημένα η εκφύλιση οδηγεί σε μειωμένη όραση και στο τελικό στάδιο της νόσου μπορεί και να καταλήξει σε μόνιμη τύφλωση. Στην ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας ο πάσχων διατηρεί ένα μέρος της περιφερειακής του όρασης.

Ποιες οι μορφές της ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ)

Την Υγρή μορφή

Είναι η μορφή που συναντάμε λιγότερο και είναι η βασική υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σημαντικού βαθμού απώλειας της όρασης. Χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία αγγείων χοριοειδικών, κάτω από την ωχρά. Τα συγκεκριμένα αγγεία δεν φημίζονται για την εξαιρετική τους ποιότητα και για το λόγο αυτό υπάρχει διαρροή αίματος και υγρού στοιχείου. Από το γεγονός αυτό πήρε και το όνομά της αυτή η μορφή ΗΕΩ. Εξαιτίας της διαρροής προκαλούνται αλλοιώσεις που καταστρέφουν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα της ωχράς και έτσι καταλήγουμε στην απώλεια της κεντρικής όρασης.

Την ξηρή μορφή

Είναι η μορφή που συναντάμε στην πλειοψηφία των περιπτώσεων και ταυτόχρονα είναι και η λιγότερο ανησυχητική για τους κινδύνους που εγκυμονεί. Προκαλείται όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος από την ατροφία της ωχράς κηλίδας. Τα άτομα που πάσχουν από την μορφή αυτή της ΗΕΩ διαχειρίζονται με διάφορους τρόπους που θα δούμε παρακάτω την περιφερική όρασή τους κι έτσι διευκολύνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Μορφές της  ηλιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Πηγή: ghr.nlm.nih.gov

Ποια είναι τα αίτια της;

Τα βασικά αίτια της νόσου είναι:

  • Οι κληρονομικοί παράγοντες.
  • Η προχωρημένη ηλικία, τα γηρατειά.
  • Η έκθεση στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία.
  • Το κάπνισμα.
  • Τα περιττά κιλά.

Ποια τα συμπτώματα της;

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ασθένειας είναι:

  • Η μείωση της οπτικής οξύτητας.
  • Η μειωμένη ευαισθησία αντίθεσης.
  • Το λεγόμενο κεντρικό σκότωμα. Ο πάσχων βλέπει συνέχεια ένα σκούρο σημείο στο κέντρο.
  • Η παραμόρφωση στην όραση. Ευθείες γραμμές παρουσιάζονται μπερδεμένες ή καμπύλες.
  • Η θαμπή όραση.
  • Η φωτοευαισθησία.

Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου της ωχράς κηλίδας;

Η διάγνωση γίνεται από τον οφθαλμίατρο με ειδική κλινική εξέταση. Η διαδικασία της διάγνωσης περιλαμβάνει.

  • Γενικό έλεγχος της όρασης με οπτότυπο.
  • Βυθοσκόπηση, έλεγχος του βυθού του οφθαλμού.
  • Οφθαλμοσκόπηση.
  • Έλεγχο για τυχόν παρουσία νεοαγγείων και υγρών στο όπισθεν τμήμα του οφθαλμού.
  • Οπτική τομογραφία συνοχής, γνωστή ως OTC.
  • OCT αγγειογραφία χωρίς σκιαγραφικό ή με σκιαγραφικό.
  • Ψηφιακή φλουροαγγειογραφία και πανοραμική αγγειογραφία σε φλεγμονές κλπ.

Τι είναι το τεστ Amsler για τη διάγνωση της νόσου της ωχράς κηλίδας;

Το Amsler είναι τεστ το οποίο χρησιμοποιούν οι γιατροί στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν τα προβλήματα της όρασης που σχετίζονται με κάποια βλάβη της ωχράς κηλίδας. Μπορείτε κι εσείς από την άνεση του σπιτιού σας να επιχειρήσετε να το κάνετε για να τσεκάρετε την όρασή σας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μπορείτε να κάνετε διάγνωση και να παραβλέψετε την επίσκεψη στον οφθαλμίατρό σας, αν κάτι νιώθετε ότι δεν πάει καλά με τα μάτι σας. Για να κάνετε το τεστ της ωχράς κηλίδας Amsler δείτε εδώ.

Βοηθήματα για άτομα με ωχρά κηλίδα

  • Ειδικά γυαλιά. Τα μοναδικά αυτά ειδικά γυαλιά έχουν την δυνατότητα να διαχέουν το φως όχι μόνο στο κεντρικό τμήμα αλλά σε όλο τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Με τον τρόπο αυτό γίνεται περαιτέρω αξιοποίηση της περιφερικής όρασης του πάσχοντος και μαθαίνει να συμπεριφέρεται όπως η ωχρά κηλίδα. Με τη χρήση αυτών των εξατομικευμένων βοηθητικών γυαλιών σε πρώτο βήμα σταθεροποιείται και σε δεύτερη φάση αυξάνεται η οπτική οξύτητα του ασθενούς. Οι ευεργετικές τους ιδιότητες είναι ότι ο πάσχων μπορεί να μελετήσει ακόμη και εφημερίδα ανεμπόδιστα, να αναγνωρίζει λεπτομέρειες σε χρώματα και αντικείμενα, να μετακινείται άφοβα μόνος του και γενικώς να κάνει τις συνήθειες της ρουτίνας του άφοβα χωρίς να χρειάζεται καμία άλλη βοήθεια.
  • Ο καινοτόμος μεγεθυντικός διεστιακός φακός. Είναι ένας ενδοφακός με τέτοιο τρόπο κατασκευασμένος, ώστε να μεγεθύνει κεντρικά τα αντικείμενα περίπου κατά 10 φορές. Τοποθετείται στον οφθαλμό που έχει καλύτερη όραση. Περιφερικά είναι ένας διεστιακός, ουδέτερος φακός. Τοποθετείται με μια απλή επέμβαση στην περιοχή μεταξύ του ψευδοφακού και της εσωτερικής πλευράς της ίριδας. Η θεραπευτική αυτή μέθοδος είναι εξαιρετικά ασφαλής και διαρκεί μόλις 20 λεπτά. Δεν επηρεάζει την μακρινή όραση του ασθενούς, ούτε μειώνει το οπτικό πεδίο.

Υπάρχουν βέβαια και τα συμβατικά γυαλιά, τα ηλεκτρονικά βοηθήματα ανάγνωσης και τα περιστασιακά βοηθήματα, όπως είναι οι μεγεθυντικοί φακοί, που όμως χρησιμεύουν μόνο για να μεγεθύνουν αντικείμενα, γράμματα και αριθμούς, είναι για περιορισμένη χρήση και δεν δίνουν ουσιαστική λύση στο πρόβλημα όσο ισχυρά κι αν είναι!

Πώς βλέπει κάποιος με εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Παρακάτω μπορείτε να δείτε πως βλέπει κάποιος που πάσχει από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Όσο η νόσος προχωρά, η κεντρική όραση του ασθενή επηρεάζεται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα να υπάρχει αλλοίωση ή ακόμη και απώλεια όρασης.

Πώς βλέπει κάποιος με εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Πώς βλέπει κάποιος με εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Ωχρά κηλίδα σε νεαρή ηλικία – Νόσος του Stargardt

Η νόσος Stargardt είναι μια μορφή κληρονομικής νεανικής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που εμφανίζεται μετά τον έκτο χρόνο ζωής του παιδιού. Είναι γνωστή ως νόσος της ωχράς κιλήδας σε άτομα νεαρής ηλικίας. Η ωχροπάθεια αυτή ξεκινά λοιπόν στην παιδική ηλικία και σταδιακά οδηγεί σε θαμπή κεντρική όραση και μπορεί να παρουσιαστεί εξίσου και στα δύο φύλα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η αλλοιωμένη κεντρική όραση, η οποία είναι σημαντικότατη για πολλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως η μελέτη. Η νόσος αυτή προσβάλλει το μέρος του οφθαλμού που καλείται ωχρά κηλίδα και το οποίο είναι υπεύθυνο να διακρίνουμε τις λεπτομέρειες των αντικειμένων και των χρωμάτων και σηματοδοτεί την καλή ή όχι ποιότητα της όρασης. Το ποσοστό εμφάνισής της είναι πάνω κάτω 1 περίπτωση σε 8000 νέους.

Ας δούμε λίγο τα στάδια της ασθένειας

Στα αρχικά στάδια ο πάσχων ενδέχεται να παρουσιάζει καλή όραση, αλλά να εντοπίζει κάποια δυσκολία στην ανάγνωση και στην αντίληψη των πραγμάτων κάτω από συνθήκες χαμηλού φωτισμού ή δυσκολία προσαρμογής από ένα σκοτεινό χώρο σε έναν πιο φωτεινό και το αντίστροφο. Κάποια άλλα συμπτώματα της ασθένειας είναι η θαμπή όραση και οι παραμορφωμένες εικόνες. Τα οφθαλμολογικά ευρήματα διαφέρουν αναλόγως με την πορεία της νόσου. Σταδιακά όμως η κεντρική όραση διαρκώς μειώνεται. Οι πάσχοντες από τη νόσο Stargardt δίνουν και εικόνα εκφύλισης της ωχράς κηλίδας τους.

Ωχρά κηλίδα και διατροφή

Παρακάτω προτείνουμε κάποιες θρεπτικές τροφές για τα μάτια σας που η κατανάλωσή τους μπορεί και να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Γενικά συνιστάται μια διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

Ποιες είναι οι τροφές αυτές;

  • Το ελαιόλαδο.
  • Τα γκότζι μπέρι.
  • Ο κρόκος αβγού.
  • Το δεντρολίβανο.
  • Οι βιταμίνες Β.
  • Το τζίνγκο μπιλόμπα.
  • Τα θαλασσινά, γενικά η πρόσληψη Ω 3 λιπαρών οξέων.
  • Τα όσπρια.
  • Οι ξηροί καρποί.
  • Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
  • Τα φρούτα.
  • Τα δημητριακά ολικής άλεσης.

Ποιο είναι το θαυματουργό βότανο – μπαχαρικό που μειώνει την πρόοδο της ΗΕΩ;

  • Ο κρόκος Κοζάνης, το σαφράν!

Ο κρόκος έδειξαν έρευνες ότι επηρεάζει τα γονίδια που σχετίζονται και ρυθμίζουν τα λιπαρά οξέα που εμπεριέχονται στην κυτταρική μεμβράνη και αυτό κάνει τα κύτταρα της όρασης πιο ανθεκτικά. Ο κρόκος περιέχει χημικές ενώσεις, την κροκίνη και κροκετίνη, αντιοξειδωτικά παράγωγα των καροτενοειδών. Η πρώτη προστατεύει τους φωτο-υποδοχείς από βλάβες που οφείλονται στο φως και η δεύτερη μεγαλώνει το ποσοστό του οξυγόνου στα κύτταρα.

Σε μια μελέτη διαπιστώθηκε ότι ασθενείς που έβαλαν στη διατροφή τους το σαφράν άρχισαν να παρουσιάζουν ανάπλαση των κυττάρων και βελτίωση της οπτικής τους οξύτητας. Η προτεινόμενη δοσολογία είναι 20mg ημερησίως προκειμένου να μειωθεί η πρόοδος της εκφύλισης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μπαχαρικό στο φαγητό ή ως ρόφημά.

Παρασκευή τσαγιού. Σε ένα φλιτζάνι των 250ml βραστού νερού, προσθέστε μια κουταλιά των γλυκού σαφράν. Ανακατέψτε τα δυο αυτά συστατικά πολύ καλά και πιείτε το ρόφημα αμέσως.

Υπάρχει θεραπεία για την ωχρά κηλίδα;

Οι απλές μέθοδοι αντιμετώπισης του ξηρού τύπου της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι οι πιο κάτω:

  • Η  υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η γυμναστική και οι σωστές διατροφικές συνήθειες μαζί με τα διατροφικά συμπληρώματα.
  • Η χρήση των ειδικών βοηθημάτων χαμηλής όρασης.
  • Η εκπαίδευση του πάσχοντος για τη μέγιστη αξιοποίηση της όρασης που του έχει απομείνει.
  • Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
  • Η ελάττωση του καπνίσματος.

Ας δούμε όμως και κάποιους πιο εξειδικευμένους τρόπους θεραπείας της ωχράς κηλίδας.

Αντι – VEGF θεραπεία

Χρησιμοποιείται στην υγρή μορφή ηλιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Έχει να κάνει με τη χρήση φαρμάκων που σταματούν τις αιμορραγίες και την εξέλιξη των νεοαγγείων. Αυτά τα φάρμακα καλούνται αντι- VEGF και στρέφονται κατά της χημικής ένωσης που παράγεται από τον ανθρώπινο οργανισμό, σε περίπτωση που τα κύτταρα δεν λαμβάνουν όσο οξυγόνο πρέπει. Με τα ενέσιμα αυτά  φάρμακα ο ασθενής και διατηρεί την ήδη υπάρχουσα όρασή του, αλλά και ενδέχεται να έχει και μια βελτίωση της όρασης. Η χορήγησή τους γίνεται με τη μορφή ένεσης στο βολβό του οφθαλμού, η διαδικασία είναι ανώδυνη και δεν διαρκεί περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα.

Laser Φωτοπηξία

Αφορά πάλι στην υγρού τύπου ΗΕΩ και στοχεύει στην αναχαίτιση της ασθένειας. Και εδώ με ειδικές ακτίνες laser αντιμετωπίζονται οι νεοαγγειακές μεμβράνες. Πρόκειται για μια εύκολη διαδικασία που δεν χρήζει νοσηλείας.

PDT, Φωτοδυναμική θεραπεία

Η συγκεκριμένη θεραπεία συνδυάζει και χρήση φαρμάκων και εφαρμογή laser. Το φάρμακο σε συνεργασία με την ενέργεια από το laser που χρησιμοποιείται, παράγει βραχύβιες ενώσεις που καταστρέφουν τα νεοαγγεία κι εμποδίζουν την επικίνδυνη για τους οφθαλμούς διαρροή αίματος και υγρού. Έχει περισσότερα πλεονεκτήματα από το laser φωτοπηξία, γιατί είναι πιο ήπιο και δεν προκαλεί θερμική βλάβη. Απλή κι αυτή μέθοδος θεραπείας, χωρίς να απαιτείται η νοσηλεία του ασθενούς. Το μόνο που πρέπει να προσέξει ο τελευταίος λόγω της αλληλεπίδρασης του φαρμάκου με το φως του ήλιου να αποφεύγει την έκθεση σε αυτό τις επόμενες 2 μέρες.

Συνδυαστικές θεραπείες για των ωχρά κηλίδα

Οι συνδυασμένες θεραπείες γίνονται με το πέρασμα του χρόνου ιδιαιτέρως δημοφιλείς και περιλαμβάνουν συνδυασμούς αντι-VEGF, στεροειδών και PDT, φωτοδυναμικής θεραπείας.

Χειρουργείο

Επειδή σε αρκετές περιπτώσεις ασθενών με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας υγρού τύπου η αντιμετώπιση της παθολογικής νεοαγγείωσης δεν συνοδεύεται και με βελτίωση της όρασης, κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση της ασθένειας. Κατάλληλοι ασθενείς είναι όσοι έχασαν και στους δύο οφθαλμούς την κεντρική τους όραση, με προϋπόθεση το ένα από τα δύο μάτια να μην πάσχει από τη νόσο για περισσότερο από μισό χρόνο.

Ποιες ομάδες είναι πιο ευπαθείς;

  • Άτομα μεγαλύτερα των 50 χρόνων υπάρχει περίπτωση να αρχίζουν να εμφανίζουν τα πρώτα στάδια της ωχράς κηλίδας. Στην ηλικία των 80+ ετών το 25% με 50% έχει κάποιο βαθμό εκφύλιση της ωχράς.
  • Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν σε σχέση με τον ανδρικό πληθυσμό.
  • Οι άνθρωποι με ανοιχτό χρώμα ματιών είναι πιο επιρρεπείς στην ασθένεια.

Οι πληροφορίες στα άρθρα μας δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν την σχέση με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, γιατρό ή ιατρικό σύμβουλο, και δεν προορίζονται ως ιατρικές συμβουλές.

Καλωσορίσατε στην ιστοσελίδα μας! Είμαι ο Αλέξανδρος Κόννου και είμαι ο δεύτερος δημιουργός και εκδότης αυτού του ιστότοπου. Είναι μεγάλη ευχαρίστηση για ‘μένα να μπορώ να βοηθώ τα άτομα που ψάχνουν στο διαδίκτυο για απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα που έχουν σχετικά με την υγεία και την ομορφιά. Γι’ αυτό και άλλωστε είμαι ένας από τους εκδότες αυτού του ιστότοπο. Είμαι εδώ για να σας προσφέρω τις γνώσεις μου και να σας βοηθήσω να λάβετε απαντήσεις στα διάφορα ερωτήματα σας.

One thought on “Ωχρά Κηλίδα: Μάθετε τα πάντα – Τι είναι, συμπτώματα, τεστ, θεραπεία

  • 15 Ιουλίου, 2020, 11:45
    Permalink

    Πολύ διαφωτιστικά τα άρθρα σας για τα μάτια, κύριε Αλέξανδρε και μας βοήθησα εξαιρετικά.

    Σχολιάστε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.