Μελάνωμα στο Μάτι: Τι είναι, Συμπτώματα, Διάγνωση, Θεραπεία

Την έννοια του μελανώματος την έχουμε κυρίως συνδυάσει με τον καρκίνο του δέρματος.

Μπορεί το μελάνωμα να κάνει την εμφάνισή του και στον οφθαλμό; Δυστυχώς μπορεί, είναι ο όγκος στο μάτι που αφορά στους ενήλικες, αποκαλείται οφθαλμικό μελάνωμα κι έχει να κάνει με μια μορφή καρκίνου των χρωστικών ιστών του οφθαλμού. Σχεδόν όλες τις φορές ξεκινάει στον οφθαλμό και σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να κάνει μετάσταση στο μάτι από κάποιο άλλο μέρος του σώματος.

Το οφθαλμικό μελάνωμα σχεδόν πάντα αφορά το ένα μάτι, είναι εν δυνάμει καρκίνος και αυτονόητα, όπως συμβαίνει και με τις άλλες μορφές του καρκίνου σε άλλα σημεία του σώματος η άμεση διάγνωση, η έγκαιρη και σωστή θεραπεία έχουν πολύ μεγάλη σπουδαιότητα. Ο καρκίνος στα μάτια είναι μια εξαιρετικά σπάνια μορφή καρκίνου, περίπου 6 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο και οι παράγοντες εκείνοι που σχετίζονται με την εμφάνισή του είναι σε κάποιο μεγάλο βαθμό ακόμη άγνωστοι. Εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια της έκτης δεκαετίας της ζωής του ανθρώπου.

Σε ποιες περιοχές του οφθαλμού μπορεί να εμφανίσει κάποιος μελάνωμα;

Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί στις ακόλουθες περιοχές του ματιού:

  • Μελάνωμα στον επιπεφυκότα. Στην περίπτωση αυτή συμβαίνει στην επιφάνεια του οφθαλμού.
  • Μελάνωμα του χοριοειδούς. Στην περίπτωση αυτή συμβαίνει στο εσωτερικό τμήμα του οφθαλμού, το οποίο περιλαμβάνει την ίριδα και το ακτινωτό σώμα, που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή υγρού εντός του ματιού και βασικός αρωγός για τον έλεγχο της κίνησης του φακού. Ή στο χοριοειδή χιτώνα, το στρώμα δηλαδή του ιστού που βρίσκεται ανάμεσα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και στον σκληρό χιτώνα.
  • Μελάνωμα στο βλέφαρο.
  • Μελάνωμα στον οφθαλμικό κόγχο.

Ποια τα συμπτώματα του οφθαλμικού μελανώματος στον επιπεφυκότα;

Το μελάνωμα είναι μια μορφή επιθετικού καρκίνου και μπορεί ταχύτατα να εξαπλωθεί. Αν το μελάνωμα εντοπιστεί στον επιπεφυκότα ή στην ίριδα τα σημάδια είναι:

  • Κάποιο σκούρο καφέ ή μαύρο σημάδι στον επιπεφυκότα, δηλαδή στο κάλυμμα του οφθαλμού.
  • Κάποιο σημάδι στον οφθαλμό που είτε αλλάζει σχήμα και μεγαλώνει, είτε αλλάζει χρώμα με το πέρασμα του χρόνου.

Ποια τα συμπτώματα του μελανώματος του χοριοειδούς;

Κάποιες φορές το μελάνωμα στο ακτινωτό σώμα ή το μελάνωμα του χοριοειδούς μπορεί να είναι χωρίς κανένα απολύτως σύμπτωμα. Αν δώσει συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

  • Κάποια σκούρα ή μαύρη κηλίδα στην ίριδα του ματιού.
  • Η έντονη ερυθρότητα στον οφθαλμό.
  • Ο αισθητός πόνος στο μάτι.
  • Η διόγκωση στο μάτι.
  • Η ελαττωμένη – θολή όραση.
  • Η απώλεια της όρασης.
  • Μια αίσθηση φωτός που τρέμει.
  • Η παραμόρφωση των αντικειμένων, μεταμορφοψία.
  • Κάποια ελαττώματα στο οπτικό πεδίο.
  • Λάμψεις.
  • Η αλλαγή στο χρώμα της ίριδας του ματιού.

Με ποιο τρόπο πραγματοποιείται η διάγνωση του μελανώματος στο μάτι;

Διάγνωση του μελανώματος με οφθαλμοσκόπιο

Εάν έχετε και την παραμικρή υποψία για μελάνωμα στο μάτι, μην χάσετε ούτε λεπτό κι επισκεφτείτε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας. Ο ειδικός γιατρός, θα εξετάσει με το οφθαλμοσκόπιο εξονυχιστικά και με κάθε λεπτομέρεια τον οφθαλμό, θα προχωρήσει πιθανό σε φλουοαγγειογραφία, θα συνεχίσει με οπτική τομογραφία συνοχής OCT, με κάποιο υπερηχογράφημα του οφθαλμού, με αξονική ή και μαγνητική τομογραφία οφθαλμικού κόγχου. Εάν υπάρχει και παράλληλη βλάβη στο δέρμα πραγματοποιείται και βιοψία δέρματος.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση μελανώματος στο μάτι;

  • Οι άνθρωποι που έχουν σπίλο στα μάτια διατρέχουν πιο μεγάλο κίνδυνο να εμφανίσουν οφθαλμικό μελάνωμα.
  • Σημαντικότατος παράγοντας που είναι και υπεύθυνος για την εκδήλωση μελανώματος στο μάτι είναι η υπερέκθεση στην ηλικιακή ακτινοβολία.
  • Όσοι έχουν ανοιχτό χρώμα δέρματος κι ανοιχτό χρώμα ματιών είναι πιο επιρρεπείς στην εκδήλωση οφθαλμικού μελανώματος.

Πως θεραπεύεται το οφθαλμικό μελάνωμα;

Αρχικά στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι η θεραπεία εξαρτάται από κάποιες βασικές παραμέτρους:

  • Τη θέση του οφθαλμικού μελανώματος.
  • Το μέγεθος του μελανώματος.
  • Την οπτική οξύτητα του πάσχοντος οφθαλμού.
  • Την κατάσταση του μη προσβεβλημένου ματιού.
  • Την γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
  • Την ηλικία του ασθενούς.

Οι μικροί σε μέγεθος όγκοι, οι οποίοι είναι σταθεροί και δεν μεγαλώνουν και οι οποίοι βέβαια δεν δημιουργούν προβλήματα στην όραση ενδέχεται να παρατηρούνται συστηματικά από τον εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, χωρίς ο τελευταίος να προβεί σε μια άμεση θεραπεία.

Χειρουργική επέμβαση

Τα οφθαλμικά μελανώματα που έχουν εμφανιστεί στον επιπεφυκότα, αφαιρούνται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων με χειρουργική επέμβαση. Στην περιοχή γύρω από τον όγκο εφαρμόζεται κρυοθεραπεία, μια διαδικασία ψύξης με σκοπό να καταστραφούν εντελώς όλα τα καρκινικά κύτταρα στην περιοχή, που τυχόν έχουν παραμείνει.

Τα μικρά οφθαλμικά μελανώματα στην ίριδα, στο χοριοειδή και στο ακτινωτό σώμα, είναι πολύ πιθανό επίσης να αφαιρεθούν και θεραπευτούν με χειρουργικό τρόπο. Ένας πρωτοπόρος τρόπος θεραπείας του μελανώματος του χοριοειδούς περιλαμβάνει την ενδοβολβική αφαίρεσή του. Στην διάρκεια του εν λόγω χειρουργείου, γίνεται η αφαίρεση του ζελέ του οφθαλμού, υαλοειδεκτομή. Όταν τεχνητά αποκολληθεί ο αμφιβληστροειδής χιτώνας και αποκαλυφθεί ο όγκος τότε αυτός αφαιρείται με ειδικό εργαλείο έως τα υγιή όρια του χοριοειδούς και έως τον άσπρο σκληρό χιτώνα που βρίσκεται κάτω από τον χοριοειδή.

Ρετινοχοριοειδεκτομή

Παραλλαγή της χοριοειδεκτομής είναι η τεχνική της ρετινοχοριοειδεκτομής, όπου εδώ αφαιρείται μαζί με τον όγκο και ο αμφιβληστροειδής χιτώνας, όταν υπάρχει διήθησή του πάνω από το μελάνωμα.

Τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου είναι η διατήρηση του βολβού του ματιού και κυρίως η διατήρηση της όρασης του πάσχοντος με σκοπό ο ασθενής με μελάνωμα να έχει την όσο δυνατό καλύτερη ποιότητα ζωής μετά το πέρας της χειρουργικής επέμβασης. Αυτή η μέθοδος προτείνεται ακόμα και για μεγάλους όγκους, οι οποίοι και βρίσκονται στις κεντρικές περιοχές του βυθού του οφθαλμού και είναι απειλητικοί ακόμη και για απώλεια της όρασης.

Το υλικό που παίρνουν οι εξειδικευμένοι οφθαλμίατροι κατά την διάρκεια της χειρουργικής αφαίρεσης του όγκου μελετάται ιστολογικά με σκοπό την ακριβέστερη διάγνωση και τον τύπο του μελανώματος. Μελετάται και γενετικά, όπου οι ειδικοί εντοπίζουν τα γονίδια του μελανώματος που στατιστικά συνδέονται με τον κίνδυνο μεταστάσεων.

Ακτινοβολία δέσμης πρωτονίων

Η ακτινοβολία δέσμης πρωτονίων αποτελεί μια πρωτοπόρα τεχνική για τη θεραπεία του οφθαλμικού μελανώματος με. Αυτό η μέθοδος έχει σώσει την όραση πολλών ασθενών και πρώτος άρχισε να την εφαρμόζει το 1975 ο Έλληνας καθηγητής οφθαλμολογίας στο πανεπιστήμιο του Harvard στις Η.Π.Α. Ευάγγελος Γραγουδάς.

Ο ίδιος ο οφθαλμίατρος κύριος Ευάγγελος Γραγουδάς εξηγεί γιατί η θεραπεία του μελανώματος στο μάτι με την ακτινοβολία δέσμης πρωτονίων υπερτερεί σε σχέση με τις ακτινοβολίες με ραδιοθεραπευτικές πλάκες. Αυτό γιατί γιατί με την ακτινοβολία δέσμης πρωτονίων επιτυγχάνεται η ομοιογενής δόση ακτινοβολίας σε όλο τον όγκο και ταυτόχρονα προστατεύονται πλήρως οι γύρω ιστοί. Ο καθηγητής επισημαίνει πως η θεραπεία διαρκεί μόλις 2 λεπτά και ο ασθενής χρειάζεται να την επαναλάβει 5 φορές. Μετά απλά παρακολουθείται από τον γιατρό του. Το ποσοστό της επιτυχίας έχει υπολογιστεί στο 97%.

Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη αυτή η εφαρμογή, διότι πρόκειται για μια εγκατάσταση ιδιαιτέρως δαπανηρή. Τα κυκλοτρόνια που παράγουν την εν λόγω ακτινοβολία είναι εξαιρετικά ακριβά γι’ αυτό και όσοι ασθενείς έχουν την οικονομική δυνατότητα ταξιδεύουν στο εξωτερικό για την συγκεκριμένη θεραπεία. 

Άλλες μέθοδοι

Η αντιμετώπιση με laser, φωτοπηξία με λέιζερ και διακορική θερμοθεραπεία είναι άλλες μέθοδοι στις οποίες ενδέχεται να στραφεί ο οφθαλμίατρος προκειμένου να αφαιρέσει, να αντιμετωπίσει κι εντέλει να θεραπεύσει τους μικρούς αναπτυσσόμενους όγκους.

Στη χείριστη περίπτωση που ο όγκος είναι μεγάλος σε μέγεθος, έχει προσβάλλει κι άλλα μέρη του οφθαλμού και κανένας από τους πιο πάνω τρόπους αντιμετώπισης του οφθαλμικού μελανώματος δεν είναι επαρκής, τότε καταλήγουμε στην αφαίρεση ίσως του οφθαλμού.

Το μελάνωμα στο μάτι τις πιο πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται καλά στην χημειοθεραπεία.

Ποιο χρώμα ματιών συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για οφθαλμικό μελάνωμα;

Το χρώμα των οφθαλμών, όπως αποκάλυψε μια αμερικανική μελέτη ενδέχεται να αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για τον καρκίνο στα μάτια. Η μελέτη αυτή παρουσιάζει την συσχέτιση μεταξύ των γονιδίων που ορίζουν το χρώμα των οφθαλμών και την εμφάνιση μελανώματος στην περιοχή των ματιών.

Οι ερευνητές έδωσαν βάση σε 29 κληρονομικές γονιδιακές μεταλλάξεις που έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο του δέρματος για να διαπιστώσουν, εάν και κατά πόσο αυτές διαδραματίζουν ρόλο και στο οφθαλμικό μελάνωμα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κάποια γονίδια τα οποία είναι υπεύθυνα για το χρώμα των οφθαλμών συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για μελάνωμα στο μάτι. Συγκεκριμένα η ανάλυση υποδεικνύει ότι 5 μεταλλάξεις σχετίζονται με το οφθαλμικό μελάνωμα και οι 3 πιο σημαντικές από αυτές εντοπίζονται στο τμήμα του γενετικού κώδικα που είναι υπεύθυνο για το χρώμα των ματιών.

Οι ίδιοι ερευνητές αποφάνθηκαν ότι οι άνθρωποι με γαλάζια, γκρίζα και πράσινα μάτια σε συνδυασμό με ανοιχτό χρώμα στο δέρμα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν και να αποκτήσουν καρκίνο στα μάτια έναντι των υπολοίπων.

Ποια είναι η σωστή πρόληψη του μελανώματος στο μάτι;

Σαφώς και είναι προτιμότερο να προλαμβάνουμε μια ασθένεια από το να χρειαστεί να την αντιμετωπίσουμε. Παρακάτω θα βρείτε μερικές χρήσιμες συμβουλές για την αποφυγή εμφάνισης μελανώματος στο μάτι.

  • Καλό είναι να αποφεύγετε τον ευεργετικό κατά τα άλλα για τον οργανισμό σας ήλιο μεταξύ των ωρών από 12:00 μ.μ έως 14:00 μ.μ. όπου οι ακτίνες είναι κάθετες κι εξαιρετικά έντονες. Η υπερβολική επίσης και αλόγιστη έκθεση στον ήλιο παύει να είναι ευεργετική.
  • Να θυμάστε πάντα να φοράτε γυαλιά ηλίου χειμώνα – καλοκαίρι που έχουν 100% προστασία από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία.
  • Μην αμελείτε για κανένα λόγο τις ετήσιες οφθαλμολογικές σας εξετάσεις. Μια απλή εξέταση ρουτίνας μπορεί να δείξει, αν κάτι πάει λάθος και να σας σώσει από χειρότερες και πιο επίπονες καταστάσεις.

Οι πληροφορίες στα άρθρα μας δεν έχουν σκοπό να αντικαταστήσουν την σχέση με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας, γιατρό ή ιατρικό σύμβουλο, και δεν προορίζονται ως ιατρικές συμβουλές.

Καλωσορίσατε στην ιστοσελίδα μας! Είμαι η Ντίνα Κόννου και είμαι ένας από τους δημιουργούς και εκδότες αυτού του ιστότοπου. Είναι χαρά μου να μπορώ να βοηθώ τους ανθρώπους που ψάχνουν πληροφοριές που έχουν να κάνουν με την υγεία, την φροντίδα και την ομορφιά. Γι’ αυτό τον σκοπό έχουμε δημιουργήσει αυτό τον ιστότοπο ώστε να μπορούμε να παρέχουμε χρήσιμες πληροφορίες τις οποίες έχουμε συλλέξει μέσα από την αγάπη μας για γνώση.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.